Salom mening ismim javohir bu voqeaga 2yil buldi xolamlar yangi uy qurishayotgandi meni xasharga chaqirishdi ularnikida yotib ishlay boshlSalom. Ismim Baxrom. Yoshim 23 da. Men yozuvchi emasman va hozir yozayotganlarim real hayotimda bo’lib o’tgan voqea. Ishonish yoki ishonmaslik - sizning ishingiz.
Bu voqea 4 yil oldin bulgan. Maktabni bitirib, hujjatlarimni Moliya institutiga tobshirdim.. Omadim bor ekan, birinchi yilning o’zidayoq o’qishga qabl qilindim. 186 ball, Kontrakt. Uyimdagilar rosa xursand bo’lishdi. O’qishga kirishga kirdim-u, lekinbir muammo bor edi. Yotoqxonada o’rinlar soni cheklanganligi sababli menga joy yetmay qoldi. Albatta Shaharda qarindoshlarim ko’p edi, ammo birovning uyida yashash – o’zingiz bilasiz.
Xullas 2 nafar kursdosh o’rtoqlarim bilan birgalikda kvartira ijaraga oldik. Uy shahar markazida, o’qishga qatnash uchun juda qulay joyda edi. Remontiga kelsak, talabaga nima ham kerak: stol, stul va eskiroq bulsa ham divan va xolodilnik bor edi.
Shu tarzda kunlar o’ta boshladi. Yosh bo’lganimiz sababli shahar hayotiga tezda moslashib oldik. Hammasi juda ajoyib ketayotgan paytda, birdan uy egasi uyini sotadigan bo’lib qoldi. Fevral oyi, sovuqda ko’chada qoldik. Do’stlarim bilan kelishib, to yangi uy topmagunimizcha qarindoshlarimiznikida turib turadigan bo’ldik. Toshkentda ikkiamakim va bir tog’am bor edi. Ko’chada qolganimni eshitgan kenja amakim, o’zimndan so’rab ham o’tirmasdan narsalarimni oldida, uyiga olib ketdi.
Shunday qilib amakimning uyida yashay boshladim. Amakimning yoshi 27da bo’lib, uch yil oldin uylangan va endigina bir yoshga to’lgan qizchasi bor edi. Iqtizsodiyot universitetini tamomlab, NBUga ishga kirgan va shu tarzda toshkentda qolib ketgan edi. O’zi shaharga endigina kelgan vaqtlarida juda ko’b qiyinchiliklarni boshidan o’tkazganligi sababli-mi, boshqa hamyurtlariga qo’lidan kelgancha yordam berishga harakat qilardi. Meni-ku aytmasa ham buladi. Men hali endigina maktabga borayotgan vaqtlarimda amakim o’qishga ketganligi sabab ilgari u bilan juda kam, nari borsa yilida 2-3 martadan ko’rishar edim. Shuning uchun uni yaqindan unchalik tanimas edim. Birga yashay boshlagach, kundan-kunga uni yaqinroqdan bila boshlardim va brogan sari unga bo’lgan hurmatim orta borar edi. Haqiqatdan ham u juda halol, mehnatkash, hamma narsaga o’z kuchi bilan erishgan edi.
Tanganing ikki tomoni bo’lganidek amakimning oilasida ham bir kichik muammo – kenayim bor edi. Kenayimning ismi Malika bulib u mendan atigi 1 yosh katta edi. O’zi yomon emas edi. Uyidakilari uni o’qitmasdan, kolejni bitirar-bitirmas uzatishgani sababli-mi, dunyoqarashi bir oz torroq ayol edi. U bilan oliy ma’lumotli, magistraturani ham tamomlagan amakim o’rtasida yer-u osmoncha farq bor edi. Men ham yoshligimdan juda ko’b kitob o’qiganligim uchun amakim bilan juda ko’p masalalarda fikrlarimiz bir joydan chiqar, bazida soatlab suhbatlashib o’tirar edik. Bechara kenayim suhbatimizga aralashishga qanchalik harakat qilmasin, jo’yali gap topolmas va har gal amakim amakim uni “aqling yetmagan ishga aralashma” degandek jerkib berardi. Men esa shunday vaziyatlarda o’zimni noqulay his etar, va suhbat qiziq bulsa ham, charchaganimni bahona qilib, xonamga kirib ketadim. Kenayimning meni ko’rgani ko’zi, otgani o’qi yo’q bo’lsa kerak deb o’ylar edim. Ammo…
Odatda o’qishim vaqtli tugagani sabab, uyga kelib jiyanimni o’ynatib turardim. Kenayim esa bu vaqtda kun bo’yi qilolmagan ishlarini qlib olardi. Shunday kunlarning birida kenayim yorildi…
O’qishdan kelsam jiyanim uxlab qolgan ekan. “Bir oz dam olarkanman” o’yladim ichimda. Kenayim oshxonada nima bilandir band edi. Shu payt “Bahromjon, bir oz qarashvorasizmi?” deb chaqirib qoldi. Kirsam xamir qorib turgan ekan. – Bugun mehmon keladi, shunga osh qilmoqchi edim, amakingiz telefon qilib yana u-bu narsa tayyorlashimni buyurdilar. Shunga somsayam boshlab qo’yuvdim.- dedi. –Bo’ldi, kenayi, men nima qilay?– so’radim. –Men somsani duxovkaga tiqgunimcha sabzi archib tura olasizmi? – Hop bo’ladi – dedim-da, shartta sabzi archishga tushdim. Shunda kenayim gap boshlab qoldi: -Bu kenayim na muncha “tupoy” deb o’ylasayiz kerak-a?
–Yo’g’-ey, kenayi nega unaqa deysiz?
–Endi aytaman-da. Gohida o’zim ham o’ylab qolaman, “amakingizga mos emasman” deb.
–Unaqa demang, kenayi, bir birilaga juda mossizlar- yupata boshladim o’zimcha – Endi amakimni fe’llari shunaqa-da, etibor bermang, bu “geneticheski”, dadam ham uyda doim shunaqa qiladilar, oyim ko’nikib ketganlar gap eshitaverib.
Kenayim piqillab yig’lay boshladi.
–Qanchadan-qancha joylardan sovchilar kelgan edi. “O’qimaganga tegmayman” deb turib olgan edim, bu tarafini o’ylamagan ekanman. “Qiz bolani husni bo’lsa bo’ldi, boshqa narsa kerak emas” deyishar edi, bekor gap ekan. Kalla bo’masa hammasi bir tiyn ekan. – kenayimning ko’zlaridan oqqan yoshlari qizib turga duxovkaga tushib “chirsss-chirss” ovoz chiqarar edi. Mundoq etibor berib qarasam, u rostdan ham juda go’zal edi. Hato hozir oshxonada, o’ziga umuman qaramagan paytda ham mening har kuni ertalab yarim soat bo’yanib, keyin institutga keladigan kursdosh qizlarimdan bir necha marta chiroyliroq edi. U oppoq, nozik qo’llari bilan o’zidan ikkita keladigan patnizni duxovkaga qo’ydi va davom etdi:
–Ishxonalarida bitta eridan ajrashgan tasqara bor. Qachon qarama telefon qilgani-qilgan. Amakingiz ham o’sha telefon qilganida darrov boshqacha bo’lib, telefonni ko’tarib ketib qoladilar. – ichimdan bir nima o’tib ketdi. O’sha “tasqara” kimligini yaxshi bilar edim. Bir necha marta amakimning ishxonasiga chet ellik mehmonlar kelganda ingliz tilidan tarjimon kerak bo’lib qolgan va amakim men chaqirgan edi. O’shanda yoshi 25lar atrofidagi Nigora ismli yurist qizni ko’rgandim. O’ziga obdon oro berib olgan bu “madmuazel” bilan amakimning o’rtasida nimadir borligini sezgandim-u, “bu mening ishim emas” deb, etibor qilmagan edim. Hozir kenayimning gaplarini eshitib o’zimni go’yo aybdor his qila boshladim.
–Hozir ham o’sha bilan birga bo’lsalar kerak. U o’qigan-da, aqlli, istalgan mavzuda suhbatlashishi mumkin. Men esa…- kenayim nimagadir to’xtab qoldi. Uning yapon animelaridagi qizlarnikidek katta-katta ko’zlari umidsiz derazaga tikilib turar edi. O’ylab qarasam, u hali ham yosh bola edi. Becharani bir dumalatib xotinga aylantirib qo’yishgan-u, “o’zi turmush qurishga tayyormi” deb o’ylab ham ko’rishmagan edi. O’rnimdan qanday qilib turganim-u, qanday qilib uning oldida paydo bo’lib qolganimni hozir ham bilmayman. Bilganim, “yig’lamang kenayi” deb barmog’im bilan avaylab ko’z yoshlarini artganim. Keyin, negadir birdaniga uni bag’rimga bosdim. U ham jon-jaxdi bilan meni quchoqlab yig’lay boshladi. Qasam ichib aytishim mumkinki, shu tobda uning ham, mening ham xayolimizda hech qanaqangi yomon niyat yo’q edi. Men, xuddu singlisini yupatayotgan akadek uni bag’rimga bosib turar edim. Shu alfozda bir necha daqiqa turdik. Keyin zo’rg’a tilga kirdim.
-Inson o’zi shunaqa, yonginasida turgan boylikning qadrini bilmaydi, xafa bo’lmang.- shunda kenayim sekin boshini ko’tarib,